(Türkçem biraz bozuk, lütfen kusura bakmayın.)
Ben de eşim de 8 yıldır veganız. İlk iki, üç yıl hayvan yemeyi özlediğiniz zamanlar olabilir, ama zamanla bu anlar azalacaktır. Ben de eti çok severdim, ama artık kokusu bile iğrenç geliyor. Özlediğiniz zaman hemen nohut, mercimek, veya tofu gibi proteinli bir şeyler yemenizi tavsiye ederim. Ben ilk yıllarda böyle yapardım, birkaç dakika içinde et yeme isteğim yok olurdu.
Vitamin D için hayvan yemeye gerek yok. En iyisi, günde 15 dakika kadar gündüz dışarıda yürümektir. Yüzünüz ve kollarınız açıksa vücudunuz yeteri kadar vitamin D yapar. Eğer dışarı çıkmanız mümkün değilse vegan vitamin D hapı alabilirsiniz. Ben dışarı çıkamadığım zamanlar haftada üç kez (Pazartesi, Çarşamba, ve Cuma) 5000 I.U. vitamin D3 alıyorum. Zaten insanların yediği hayvanlara da vitamin D veriyorlar; zavallı hayvanlar kısacık ömürleri boyunca güneş görmediklerinden, vücutları vitamin D yapabilecek durumda değil.
Bunun dışında almanız gereken tek vitamin B12. İyot da çok önemli, iyotlu tuz kullanmalısınız. Deniz yosunu da yiyebilirsiniz, ama bazılarında iyot çok fazla, dikkat ederek yiyin.
Demir için de, başkalarının da söylediği gibi, herhalde yeteri kadar sebze yemiyorsunuz. Brokoli, kara lahana, marul, mantar, fasulye, ve mercimek gibi yiyeceklerde demir boldur. Bu yiyeceklerle birlikte portakal gibi vitamin C içeren bir şey yerseniz vücudunuz demiri daha iyi emer.
Kolay yoruluyorsanız bu, yeteri kadar yemediğinizi gösterir. Sanırım az ama bol yağlı yiyecekler yiyorsunuz. Yağsız hazırlarsanız patates, pilav, makarna, ekmek gibi yiyecekler şişmanlatmaz. Ben bir yıla yakın zamandır yağ kullanmıyorum, 10 kilo kadar verdim, zayıf biri oldum. Eşim de 30 kilo verdi. (Sadece yağ değil, diğer yağlı vegan yiyecekleri de azaltmanız gerek. Mesela kuru yemiş, vegan çikolata, avokado, hindistancevizi gibi yiyecekler, ve işlenmiş gıdalarda yağ çok fazla.) Yağsız yemek yapmak ilk başta zor görünüyor, ama aslında çok kolay. Mesela soğanı yağ yerine biraz su ile pişirebilirsiniz. (İngilizce biliyorsanız YouTube'da bunu açıklayan videolar bulabilirsiniz. "Nini Girl" adlı bir kadın çok güzel tarifler veriyor, tavsiye ederim. Ayrıca, vegan beslenme hakkında bilgi veren, "The Exam Room" adlı bir yayın ("podcast") var, ben çok faydalandım.)
Tabi kendiniz bilirsiniz, ama peynir ve yoğurdu bırakmanızı tavsiye ederim. Hayvansal yiyeceklerin hepsi çok yağlı. Ayrıca, tat alıcılarınızı bozar. Hayvansal yiyecekleri bıraktıktan (yani tamamiyle bıraktıktan) 10 gün kadar sonra her şeyin tadının birden çok daha güzel olduğunu bulacaksınız. Tat tomurcukları 10-14 gün içinde tamamiyle yenilendiği için bu.
Belki işinize yarar diye, her gün yediğim şeyleri yazıyorum:
Kahvaltı:
Yulaf. (Yarım bardak yulaf ezmesine 12 kuru üzüm ve bir bardak su ekleyip 1 dakika mikrodalgada ısıtıyorum, karıştırıp bir dakika daha ısıtıyorum. Biraz da pekmez ekliyorum. İlk başta hoşunuza gitmeyebilir, ama bir iki hafta içinde çok sevmeye başlayacağınızdan eminim.)
Tam buğdaylı tost, üzerine de biraz çilek veya vişne reçeli.
Bir küçük tabak pişmiş armut. (Haftada bir hazırlayıp her gün biraz yiyorum. Armutları parçalara kesip tencereye koyuyorum. İki kaşık su ekleyip, kapağını kapatıp, kaynayıncaya kadar orta ateşte pişiriyorum. Kaynadıktan sonra ateşi azaltıp 19 dakika pişiriyorum. Kapağı kapalı soğutuyorum. Şeker eklemediğim halde hoş, komposto gibi bir şey oluyor.)
Hafta sonları yulaf kepeği, tava keki gibi şeyler yapmayı seviyorum. Bunların tariflerini internette bulabilirsiniz, ama önemli olan yağsız olması.
Öğlen yemeği:
Bir büyük tatlı patates veya normal patates. (Tatlı patatesi haftada bir hazırlıyorum. Yıkayıp kağıtlı tepsiye diziyorum, 220 C'de 45 dakika pişirip, alt üst edip 45 dakika daha pişiriyorum. Büyükse biraz daha pişirmek gerekebiliyor, ben çok yumuşak seviyorum. Bunu buzdolabına koyuyorum, yemeden önce mikrodalgada 2 dakika kadar pişiriyorum. Patatesi de haşlayabilirsiniz, veya mikrodalgada pişirebilirsiniz, veya fırında pişirebilirsiniz. Bir çok patates tarifi var, önemli olan yağsız olması.)
Yanında suda pişmiş yeşil sebze (kabak, Brüksel lahanası, brokoli, vb.)
Akşam üstü:
Bir elma, veya bir küçük tabak kahverengi pirinç, veya yağsız kek, vb.
Akşam yemeği:
Yağsız hazırlanmış makarna, pizza, çorba gibi yiyecekler yiyoruz.
Sonra meyve yiyoruz.
Daha sonra da mutlaka kek, muhallebi, vb. bir tatlı yiyoruz. Ben tatlı çok severim. Nispeten az şekerle hazırlıyorum, ama tat alıcılarım alıştığı için bana yeteri kadar tatlı geliyor. Vegan kek tariflerinde yağ yerine elma sosu kullanabilirsiniz. Elma sosu, kekleri yağdan daha fazla nemli yaptığı için yağ miktarından biraz daha az ekleyin. (Elma sosunu yapmak için, beş yeşil elmayı soyup ince parçalara doğruyorum. İki çorba kaşığı su ekleyip kapağını kapatıyorum. Orta ateşte kaynayana kadar ısıtıp, sonra çok kısık ateşte 30 dakika kadar pişiriyorum. Kaliteli elma ise karıştırınca sos haline gelecektir. Bunu buzlukta saklıyorum.) İlk yaptığım kekler pek güzel olmamıştı, ama zamanla miktarları ayarlayıp güzel kekler yapmasını öğrenebildim.
Veganlık çok sağlıklı bir yaşam tarzı. İyi beslenirseniz yorgun değil son derece enerjili olacaksınız. Kolesterolünüz ve tansiyonunuz da düşecek, ve şeker, kanser gibi hastalık riskinizi azaltmış olacaksınız. Hem kendiniz, hem hayvanlar, hem de doğa için çok güzel bir şey yapmaktasınız. İyi şanslar dilerim.
Yulaf, pirinc, hindistan cevizi sütünü evde yaparim, hazirlari cok pahali. Pirinc sutunden nohut mayasiyla yogurt yaparim. Sütlü tatlı hazırlarım.
